Wspólną cechą każdego rodzaju wyżarzania jest doprowadzenie stopu (w mniejszym większym stopniu) do stanu równowagi termodynamicznej.

Rodzaje wyżarzania:

Ujednorodniające (homogenizujące) – nagrzanie stali do temperatury zbliżonej do linii solidus (1000 – 1250°C) i długotrwałe wytrzymanie w tej temperaturze. Celem tej obróbki jest wyrównanie składu chemicznego przez dyfuzję.

Normalizujące (normalizowanie) – nagrzanie stali do stanu austenitycznego, tj. 30 – 50 °C ponad linię GSE (Ac3 – Accm) i następne powolne studzenie na powietrzu. Celem obróbki jest rozdrobnienie ziarna i ujednorodnienie struktury zwłaszcza usunięcie siatki wydzieleń na granicach ziarn.

Zupełne – przebiega podobnie jak wyżarzanie normalizujące tj. austenityzuje się stal i następnie studzi z piecem. Celem tej obróbki jest wytwornie struktury zbliżonej do stanu równowagi, zmniejszenie twardości i naprężeń wewnętrznych oraz zwiększenie ciągliwości.

Niezupełne – nagrzanie stali do temperatury 30 – 50 oC wyższej od temp. Ac1 (pomiędzy Ac1 i Ac3 dla stali podeutektoidalnych lub Ac1 i Accm dla stali nadeutektoidalnych). Cel obróbki podobny jak przy wyżarzaniu zupełnym, z tym że w tym przypadku ulega przekrystalizowaniu tylko perlit

Izotermiczne – składa się z austenityzowania stali (jak przy wyżarzaniu zupełnym) i następnego szybkiego ochłodzenia do temperatury poniżej Ar1, wytrzymaniu w tej temperaturze aż do zajścia przemiany perlitycznej. Celem obróbki jest zmniejszenie twardości stali (zwykle przed obróbką skrawaniem).

Perlityzujące – polega na ostudzeniu stali do temperatury poniżej Ar1 – tak aby nastąpiła przemiana perlityczna i ponownym nagrzaniu jej do temperatury austenityzowania celem zahartowania. W wyniku perlityzowania uzyskuje się rozdrobnienie ziarna austenitu, a to zwiększa dyspersję martenzytu i poprawia własności.

Rekrystalizujące – stosowane po uprzednim zgniocie, tj. obróbce plastycznej na zimno. Wyżarza się poniżej temperatury Ac1, ale powyżej temp. rekrystalizacji. Celem tej obróbki jest usunięcie skutków zgniotu i przywrócenie plastyczności stali.

Odprężające – nagrzanie wyrobu do temperatury poniżej Ac1 (zwykle poniżej 650°C), wygrzaniu w tej temp. i następnym powolnym chłodzeniu. Celem obróbki jest zmniejszenie naprężeń wewnętrznych. Stosuje się ją zwykle do odprężania odlewów staliwnych i elementów spawanych. Odmianą wyżarzania odprężającego jest stabilizowanie, które przeprowadza się w temperaturze niższej niż 150°C w ciągu długiego czasu.

O autorze

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *